پرسشنامه ﺑﺎورﻫﺎي ﻏﯿﺮﻣﻨﻄﻘﯽ - 40 سؤالی (IBQ-40)

پرسشنامه ﺑﺎورﻫﺎي ﻏﯿﺮﻣﻨﻄﻘﯽ - 40 سؤالی (IBQ-40) : ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﺎورﻫﺎي ﻏﯿﺮﻣﻨﻄﻘﯽ ﺟﻮﻧﺰ 40 ﻣﺎده­اي در ﺳﺎل 1968 ﺗﻮﺳﻂ ﺟﻮﻧﺰ و ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈﺮﯾﻪ اﻟﯿﺲ (1962) ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪ. اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﯾﮑﯽ از ﭘﺮ اﺳﺘﻔﺎدهﺗﺮﯾﻦ اﺑﺰارﻫﺎي اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﺑﺎورﻫﺎي ﻏﯿﺮﻣﻨﻄﻘﯽ در ﺟﻬﺎن اﺳﺖ. در اﺻﻞ، اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ اﻧﻮاع ﺗﻔﮑﺮات ﻏﯿﺮﻣﻨﻄﻘﯽ را ﻣﻮرد ﺳﻨﺠﺶ ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﺪ. ﻧﺴﺨﻪ اﺻﻠﯽ آن 100 ﺳﻮال ﺑﺴﺘﻪ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ از 10 ﻋﺎﻣﻞ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه و ﻫﺮ ﻋﺎﻣﻞ ﯾﮏ ﻧﻮع ﺗﻔﮑﺮ ﻏﯿﺮﻣﻨﻄﻘﯽ را ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ. اﯾﻦ ده ﻋﺎﻣﻞ ﻋﺒﺎرتاﻧﺪ از: ﺗﻮﻗﻊ ﺗﺎﯾﯿﺪ از دﯾﮕﺮان، اﻧﺘﻈﺎرات ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ از ﺧﻮد، ﺳﺮزﻧﺶ ﮐﺮدن ﺧﻮد و دﯾﮕﺮان، واﮐﻨﺶ ﺑﻪ درﻣﺎﻧﺪﮔﯽ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻧﺎﮐﺎﻣﯽ، ﺑﯽﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺘﯽ ﻫﯿﺠﺎﻧﯽ، ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻀﻄﺮﺑﺎﻧﻪ، اﺟﺘﻨﺎب از ﻣﺸﮑﻞ، واﺑﺴﺘﮕﯽ، درﻣﺎﻧﺪﮔﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮ، ﮐﻤﺎلﮔﺮاﯾﯽ. ﻓﺮم ﮐﻮﺗﺎه اﯾﻦ آزﻣﻮن در اﯾﺮان ﺗﻮﺳﻂ ﻋﺒﺎدي و ﻣﻌﺘﻤﺪﯾﻦ (1384) ﻃﺮاﺣﯽ ﮔﺮدﯾﺪ. آنﻫﺎ ﭘﺲ از ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﺎﺳﺦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي آزﻣﻮدﻧﯽﻫﺎ، 60 ﻣﺎده از 100 ﻣﺎده آزﻣﻮن را ﺣﺬف ﮐﺮدﻧﺪ و ﯾﮏ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﭼﻬﺎر ﻋﺎﻣﻠﯽ ﺑﻪ دﺳﺖ آوردﻧﺪ.

ویژگی­ های روان­سنجی پرسشنامه ﺑﺎورﻫﺎي ﻏﯿﺮﻣﻨﻄﻘﯽ - 40 سؤالی (IBQ-40)

ﺟﻮﻧﺰ (1968) ﻫﻤﺴﺎﻧﯽ دروﻧﯽ 10 ﻋﺎﻣﻞ آزﻣﻮن ﺑﺎورﻫﺎي ﻏﯿﺮﻣﻨﻄﻘﯽ را ﺑﯿﻦ 45/ 0 ﺗﺎ 72/ 0، ﺿﺮﯾﺐ آزﻣﻮن ـ ﺑﺎزآزﻣﻮن را ﻣﻌﺎدل 92/ 0 و رواﯾﯽ ﻫﻤﺰﻣﺎن آن را ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻼت رواﻧﭙﺰﺷﮑﯽ 61/ 0 ﮔﺰارش ﮐﺮده اﺳﺖ. ﻧﯿﻠﺴﻦ و ﻫﻮران (1996) و ﺳﻠﯿﻤﺎﻧﯿﺎن (1373) ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ آزﻣﻮن ﺑﺎروﻫﺎي ﻏﯿﺮﻣﻨﻄﻘﯽ را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آﻟﻔﺎي ﮐﺮوﻧﺒﺎخ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 81/ 0 و 70/ 0 و از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻨﺼﯿﻒ 85/ 0 و 73/ 0 ﮔﺰارش ﮐﺮده­اﻧﺪ. ﺑﺮاي ﺳﻨﺠﺶ ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ آزﻣﻮن و ﻫﻤﺴﺎﻧﯽ دروﻧﯽ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎي اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه، ﻋﺒﺎدي و ﻣﻌﺘﻤﺪ (1384) ﺑﺮاي ﻧﺴﺨﻪ 40 ﻣﺎده­اي اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ از ﺿﺮﯾﺐ آﻟﻔﺎي ﮐﺮﻧﺒﺎخ و دو ﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎزي اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدﻧﺪ. ﺿﺮﯾﺐ آﻟﻔﺎي ﮐﺮﻧﺒﺎخ ﮐﻠﯽ اﯾﻦ آزﻣﻮن ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 75/ 0 ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪ. و ﺑﺮاي ﻋﺎﻣﻞﻫﺎي درﻣﺎﻧﺪﮔﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮ، 80/ 0، ﺗﻮﻗﻊ ﺗﺎﯾﯿﺪ از دﯾﮕﺮان، 81/ 0، اﺟﺘﻨﺎب از ﻣﺸﮑﻞ، 73/ 0 و ﺑﯽﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺘﯽ ﻫﯿﺠﺎﻧﯽ، 75/ 0 ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ از روش دو ﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎزي ﺑﺮاي ﮐﻞ آزﻣﻮن 76/ 0 و ﺑﺮاي ﻋﺎﻣﻞﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ، 82/ 0، 84/ 0، 74/ 0 و 72/ 0 ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪ. رواﯾﯽ ﺳﺎزهاي اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ در ﭘﮋوﻫﺶ ﻋﺒﺎدي و ﻣﻌﺘﻤﺪ در ﺣﺪ ﻣﻄﻠﻮب ﮔﺰارش ﺷﺪ. آنﻫﺎ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از رواﯾﯽ ﻫﻤﮕﺮا ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮدﻧﺪ. رواﯾﯽ ﻫﻤﮕﺮاي اﯾﻦ آزﻣﻮن ﺑﺎ ﻓﺮم ﺑﻠﻨﺪ 100 ﺳﻮاﻟﯽ در ﺣﺪود 87/ 0 ﮔﺰارش ﺷﺪ.